جفری ففر در آخرین کتابش آرمانهای بلندپروازانه ای دارد، او که استاد رفتار سازمانی در مدرسه کسب و کار استنفورد است می گوید: «می خواهم این کتاب به مثابه بهار ساکت 3 برای سلامت در محیط کار باشد». ما عملکرد شرکت و سلامت فردی کارکنان را به خطر انداخته ایم و این مسئله باید زنگ هشدار را برای ما به صدا درآورد. خسارت وارده بیش از حد تحمل ماست. کتاب «جان کندن برای دستمزد »که انتشارات هارپر بیزنیس در ماه مارس چاپ کرده است به ترسیم بیماریها و آسیب های رایج در محل کار مدرن از قبیل حذف بیمه درمانی مناسب تا اثرات روحی و روانی ساعت های طولانی کار و درگیری های خانوادگی پرداخته و نشان می دهد چگونه این موارد زندگی افراد را به خطر می اندازند. ففر اخیرًا مصاحبه ای با مجله کسب و کار استنفورد داشته است. متن زیر خلاصه ای از این گفتگو است.
داستان رابرت چپمن، مدیر عامل شرکت بری وهمیلر مرا بسیار شگفت زده کرد. وی در مقابل 1000 مدیر اجرایی ایستاد و اعلام کرد: «شما عامل بحران سلامت در جامعه هستید».
او به سه موضوع اشاره کرده و آ نها را در کنار هم قرار داد. اول اینکه درصد بالایی از هزینه های مراقبت های بهداشتی در کشورهای توسعه یافته به بیماری های مزمن از قبیل دیابت و بیماری های قلبی عروقی مربوط است.
نکته دوم، سوابق به دست آمده از همه گیری بیماری ها نشان می دهد دیابت، بیمار یهای قلبی عروقی و سندرم متابولیک و بسیاری از رفتارهای مرتبط با سلامت نظیر پرخوری، کمکاری، مصرف مواد مخدر و الکل ناشی از استرس است.
نکته سوم اینکه، اطلاعات فراوانی وجود دارد که نشان می دهد محل کار بزرگترین منبع استرس است. با توجه به این اطلاعات، چپمن ایستاد و بیانه ای مبنی بر اینکه مدیران مسبب بحران سلامت در جامعه هستند ایراد کرد. او گفت:« شما مدیران منبع استرس هستید، استرس باعث بیماریهای مزمن و بیماریهای مزمن، بزرگترین جزء هزینه های مراقبت های بهداشتی است »
آیا این ارتباط همیشه وجود داشته یا در فرهنگ محل کار تغییری به وجود آمده که ما را به این نقطه رسانده است؟
ارتباطی که توضیح داده شد همیشه وجود داشته است؛ چراکه فیزیولوژی و علت بیماری تغییر نکرده است؛ اما می توانم مدعی شوم که محل کار به طور کلی بدتر شده است. میزان درگیری شغلی کم است، کارکنان به مدیران اعتماد ندارند و میزان رضایت شغلی همچنان در حال کاهش است. اقتصاد غول پیکر4 رو به رشد است، ناامنی اقتصادی در حال افزایش است و رشد دستمزدها به طور کلی متوقف شده است. بر طبق نظرسنجی بنیاد کایزر افراد کمتری تحت پوشش بیمه درمانی کارفرمایان قرار دارند و درصد قابل توجهی از مردم، حتی کسانی که تحت پوشش بیمه قرار می گیرند، می گویند که درمان و دارو را به دلیل هزینه های آن فراموش می کنند.
من به محل کار نگاه می کنم و استرس، اخراج، ساعت های طولانی کار، تعارض بین کار و خانواده و میزان زیادی ناامنی اقتصادی می بینم.
شما به گفته پروفسور نوریا چینچیلا که این وضعیت را به عنوان «آلودگی اجتماعی » توصیف می کند استناد می کنید. معنی«آلودگی اجتماعی» چیست؟
پروفسور چینچیلا گفته است حقیقت ناخوشایند فقط این نیست که آلودگی محیط زیست وجود دارد که قطعاً وجود دارد؛ اما آلودگی اجتماعی نیز وجود دارد. ساعات کاری طولانی ای که شرکت ها از کارکنان خود طلب می کنند موجب طلاق، مشکلات در پرورش کودکان و اختلال در زندگی خانوادگی می شود. شما می توانید این را در داستانهای کتاب من ببینید. داستان مردی که در جنرال الکتریک کار می کند و تمام مدت در جاده ه است و هیچوقت بچه هایش را نمی بیند تا در نهایت تصمیم می گیرد شغلش را ترک کند؛ بنابراین پروفسور چینچیلا اصطلاح«آلودگی اجتماعی»را می سازد و من فکر می کنم این یک واژه شگفت انگیز است.
شرکت ها باید به آنچه در قبال محیط اجتماعی انجام می دهند نیز توجه کنند، نه اینکه فقط توجه خود را به محیط فیزیکی معطوف کنند. رفتارهایی وجود دارند که به دلیل احترام به محیط زیست ما آنها را غیرقانونی اعلام کرد ه ایم. شما دیگر مجاز نیستید هر چیزی را که بخواهید بسوزانید و آن را به هوا ببرید و یا هر ماده شیمیایی را که می خواهید را وارد آب کنید. در ضمن، این شرکت ها درگیر انواع مختلفی از فعالیت ها هستند که به انسانهایی که برای آن ها کار می کنند آسیب می رساند. این ها چیزهایی هستند که شرکت ها باید گزارش دهند و ما دیگر نباید آ نها را تحمل کنیم.
چرا این امر طبیعی است؟
شاید به این دلیل که ما خرسهای قطبی و درختان و محیط فیزیکی را به عنوان موجوداتی نمی بینیم که میتواند برای دفاع از خود، کاری انجام دهند؛ اما انسانها را موجوداتی تصور می کنیم که می توانند از خود دفاع کنند و مسئول خوشبختی خودشان هستند. وقتی در مورد این کتاب صحبت می کنیم بسیاری از مردم می گویند اگر کسی جایی که کار می کند را دوست ندارد، برود یک کار دیگر پیدا کند.
چیزی که گفتنش از انجام دادنش آسان تر است. شما به برخی از موانع این تغییر اشاره کردید که یکی از آ نها روانشناسی فردی است. این پویایی روانی چیست؟
مسائل زیادی وجود دارد. یکی از ساده ترین مواردی که هرگز نباید نادیده گرفته شود، خستگی مفرط است. یافتن یک شغل خودش یک شغل است. اگر به دلیل استرسِ محیط کار از لحاظ جسمی یا روانی تحلیل رفته باشید، دیگر توان و قدرت جستجو برای یافتن شغلی دیگر را نخواهید داشت. شرکت ها نیز مَنیت ما را به بازی می گیرند. آن ها می گویند”«چه مشکلی داری؟ آیا توانایی انجام این کار را نداری؟ ما سازمان منحصربه فردی هستیم؛ هدف ما ایجاد تغییر در جهان است. تنها افراد خاصی آمادگی انجام این کار را دارند» چه کسی اعتراف می کند که توانایی انجام این کار را ندارد؟ ما تحت تأثیر کارهایی که می بینیم همکارانمان انجام می دهند قرار می گیریم برخی افراد به من می گویند:« وقتی به دور و برم نگاه می کنم، همه همکارانم تا حد مرگ درگیر کار هستند. من چه تفاوتی با سایرین دارم که نباید تا این حد کار کنم؟ » ما به مرحله ای رسیده ایم که پذیرش مسائل غیرقابل قبول برای ما عادی شده است. این امر وحشتناک است.»
شما صراحتاً اعلام کردید که کلاس های یوگا یا اختصاص اتاق هایی برای استراحت این مشکل را حل نمی کند چه راه هایی برای تغییر این فرهنگ وجود دارد؟
فکر نمی کنم این اتفاق بیافتد. چه چیزی آلودگی محیطی را تغییر داد؟
روزی مردم تصمیم گرفتند که نباید به شرکت ها اجازه دهند تا آب و هوا را آلوده کنند؛ ولی تحقق این امر در محیط کسب وکار در فضای سیاسی فعلی و فشار برای مقررات زدایی بسیار دشوار است و بنا به دلایلی که قبلاً اشاره کردم، به نظر من مردم لزوماً قادر به مشاهده، تشخیص و یا درک اتفاقاتی نیستند که در محیط کار رخ می دهد. افراد این شرایط را اجتناب ناپذیر می دانند. هر کس باید ساعت ها کار کرده و این مشکلات را تحمل کند.
من در این مورد برای فارغ التحصیلان استنفورد سخنرانی کردم. پس از سخنرانی، فردی که وکیل بود پیش من آمد و اعلام کرد این می تواند پیگرد قضایی به همراه داشته باشد.
مشابه پرونده ای که علیه شرکت های دخانیات درست شده بود. برخی از شرکت ها کارگران خود را می کشند. مردم از این جریان آسیب دیده اند. اگر قرار باشد در مورد چگونگی تغییر این وضعیت اعلام نظر کنم، باید بگویم بعضی از شرکت ها مورد پیگرد قرار خواهند گرفت، بعضی از وکلا در این پرونده ها موفق شده و غرامت گزافی از این شرکت ها دریافت خواهند کرد و این کار زمینه را برای تغییر آماده خواهد کرد.
اگر شما با مدیران ملاقات داشته باشید، آیا می توانید با ارائه استدلا ل هایی در زمینه استراتژی رقابتی آنان را ترغیب به تغییر رویه خود در قبال کارکنان کنید؟ آیا این کار اثربخش خواهد بود؟
البته بستگی به این دارد که آن ها چقدر منطقی باشند. داد ه های زیادی وجود دارد که نشان می دهد وقتی افراد در شرایط بیماری به محل کار می آیند بازده آن ها کاهش می یابد. برای شرکت ها حضور فیزیکی افراد مسئله اصلی است؛ اما واقعاً به کاری که آن ها انجام می دهند توجه ندارند. همچنین شرکت ها روزهایی را که به دلیل استرس روانی و بیماری از بین می رود و هزینه های گزافی که باید بابت بهره گیری از خدمات سلامت پرداخت کنند را در نظر نمی گیرند. در یک نظرسنجی هفت درصد از افراد شرکت کننده اذعان کردند که به دلیل استرس کاری در بیمارستان بستری شده اند! بسیاری نیز به دلیل استرس کاری شغل خود را ترک می کنند.
آیا هنگام نگارش این کتاب، مسئله ای بود که دیدگاه شما نسبت به آن تغییر کند؟ بله، دیدگاه من از جنبه های مختلف تغییر کرد: وضعیت خیلی بدتر از چیزی است که تصور می کردم و بدیهی است این مسائلِ مربوط به نیروی کار که باعث آسیب به سلامت افراد می شود به طور مساوی در بین جمعیت توزیع نشده است. اگر تحصیلات پایین تری دارید، بیشتر با ناامنی اقتصادی مواجه هستید، احتمالاً مزایای کمتری دریافت می کنید، توانایی شما در انتخاب ساعات کاری و کنترل شغل کمتر است و به همین خاطر پیامدهای مربوط به سلامت برای شما وخیم تر خواهد بود. ولی این امر برای همه به یک اندازه نیست. من فکر نمی کردم محیط کار پنجمین علت مرگ در ایالات متحده باشد و وقتی با کارشناسان منابع انسانی صحبت می کنم، به من می گویند «این ارقام قطعاً اشتباه است» آن ها خیلی از واقعیت دور هستند.
هدف من این است که مردم را بیدار کنم. این موضوعی جدی است که پیامدهای جدی برای عملکرد شرکت ها و سلامت مردم به دنبال دارد. ما باید علاوه بر سود به سلامت روانی و جسمی افراد نیز توجه کنیم.

• این مقاله در بهار 2018 در نشریه کسب وکار مدرسه بازرگانی استنفورد به چاپ رسیده است.
2- استاد رفتار سازمانی دانشگاه استنفورد
3- نام کتابی از«راچل کارسون» که به تأثیرات نامطلوب استفادۀ بی رویه از آفت کش ها بر محیط زیست می پردازد.
4- محیط کاری که مشخصه آن شیوع قراردادهای کوتا ه مدت یا کارهای آزاد به جای مشاغل دائمی است.